Tematem obrazu jest utrata ważnej twierdzy na wschodzie Rzeczypospolitej – Smoleńska, zdobytego przez wojska Wielkiego Księstwa Moskiewskiego w 1514 roku.
Ta klęska zapoczątkowała zdobycze moskiewskie na wschodzie ziem polsko-litewskich, a w konsekwencji proces stopniowego upadku Rzeczypospolitej. Obraz, niezwykle wyrazisty i świadomy w formie, zawierający charakterystyczny dla Matejki komentarz do wydarzeń historycznych, zaskakuje dojrzałością, a przecież powstał w 1862 roku, gdy malarz miał zaledwie 24 lata.
Jak się okazuje, dzieło Matejki zawiera wiele tajemnic i pozornych niekonsekwencji. Co ma wspólnego ze Smoleńskiem napis „Samogitia” i data 1533 wykaligrafowana na liście leżącym na stole? W którym roku pojawiła się nad Krakowem namalowana przez Matejkę kometa? W filmie wyjaśniamy niektóre z tych zagadek.
Obraz znajduje się w zbiorach Muzeum Narodowego w Warszawie.
Scenariusz i reżyseria: Marek Brodzki
Zdjęcia: Arek Tomiak PSC
Scenografia: Marek Warszewski
Kostiumy: Katarzyna Lewińska, Marta Ostrowicz
Charakteryzacja: Janusz Kaleja
Montaż: Wojciech Janas
Dźwięk: Andrzej Lewandowski
Kierownik produkcji: Andrzej Besztak
Producent: Włodzimierz Niderhaus
Obsada: Dariusz Majchrzak, Kamila Kobic, Wojciech Skibiński, Dora Laszlo-Gulyas, Grzegorz Ołtarzewski
Czas: 12 minut
Rok produkcji: 2016
